مطالب

بسم الله الرحمن الرحیم
مصاحبه با رادیو با موضوع امر به معروف و نهی از منکر
از دیدگاه امام خمینی (رحمة الله علیه)4/10/89

بحث ما درباره امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) می باشد. حضرت امام (ره) معتقدند که امر به معروف و نهی از منکر دو اصل اصلاح کننده است که هدف از این دو اصل این است که تمام قشرهای مسلمین اصلاح شود.
در این زمینه حضرت امام (ره) می فرمایند: امر به معروف و نهی از منکر دو اصلی در اسلام که همه چیز می خواهد را اصلاح کند. یعنی با این دو اصل می خواهد تمام قشرهای مسلمین را اصلاح بکند و به همه و به تمام افراد زیر پرچم ماموریت داده است که باید همه را وادار به کارهای صحیح بکنید و از کارهای فاسد جلوگیری کنید.
در جای دیگر حضرت امام می فرمایند: کوشش کنید که احکام اسلام را هم عمل کنید و هم وادار کنید که دیگران عمل کنند. همانطور که هر شخصی و هر فردی موظف است خودش را اصلاح کند موظف است که دیگران را هم اصلاح کند. اصل امر به معروف و نهی از منکر برای همین است که جامعه را اصلاح کند.
اقسام امر به معروف و نهی از منکر
درباب تقسیمات امر به معروف و نهی از منکر حضرت امام(ره) می فرمایند: هر یک از امر به معروف و نهی از منکر در اینجا به واجب و مستحب تقسیم می شود پس هر آنچه از نظر عقل یا شرع واجب است امر به آن واجب و هر چه از نظر عقل قبیح یا در شرع حرام است نهی از آن هم واجب است و آنچه مستحب است امر به آن نیز مستحب و آنچه مکروه است نهی از آن هم مکروه است.
حضرت امام(ره) می فرمایند: امر به معروف واجبی بر همگان است و در این زمینه می فرمایند: امر به معروف و نهی از منکر از اموری است که بر همه کس واجب است. یک چیزی نیست که بر یکی واجب باشد و بر دیگری نه همه ما مکلفیم که همانطور مکلفیم که خودمان را حفظ کنیم و از ظلمت به نور خارج کنیم مکلف هستیم که دیگران را همینطور دعوت کنیم هر مقدار که می توانیم. شما نباید بگوید که خوب من که خطیب نیستم من که اهل منبر نیستم من که اهل محراب نیستم شما اهل این هستید که در خانواده تان به آن پسرتان و به آن دخترتان و با اولیاءتان با آن کسی که رفیق شما است می توانید حرف را بزنید همین مقدار شما مکلفید. اگر انسان دید معصیت خدا می شود باید جلویش را بگیرد نگذارد معصیت خدا شود. امر به معروف و نهی از منکر بر همه مسلمین واجب است. جلوگیری از منکرات بر همه مسلمین واجب است. سفارش به حق که امر به معروف و نهی از منکر است بر همه مسلمین واجب است. شما و ما موظفیم که هم در تمام اموری که مربوط به دستگاه های اجرایی است امر به معروف کنیم. و اگر اشخاصی پیدا می شوند که خلاف می کنند معرفی کنیم به مقاماتی که برای جلوگیری محیا هستند و مشکلات را هم تحمل کنیم .حضرت امام(ره) در طول این سالها بعضی از مصداقهای منکرات را هم بیان کردند که در اینجا به بخشی از مصداقهای منکر از نظر حضرت امام (ره) بیان می کنیم.
از نظر حضرت امام(ره) حکومت پهلوی بزرگترین منکر بود چون یک دولت ظالمانه بود، نفی حکم قرآن، تسلط نفی حکم قرآن، تسلط یهود و بهایت بر کشور، پشتیبانی اسرائیل، مخالفت با احکام اسلام، حکومت سلطنتی پهلوی ، زندان، تبعید و شکنجه مردم توسط طاغوت، تسلط اجانب بر مردم توسط طاغوت، تغییر تاریخ اسلام توسط طاغوت، مسلط کردن آمریکائیها بر ملت، حمله به بارگاه امام رضا(ع)، اینها بعضی از منکراتی بودند . یا می فرمایند: اختلاط زن و مرد، موافقت با نظام شاهنشاهی، همکاری به مارکسیتها، همکاری و همراهی و سازش با شاه، ترویج ظلم و ظالم، کمک به دولت بعث، مخالفت جبهه ملی با نفس قرآن مجید، ایجاد آشوب و فساد در کشور، مقابله با احکام اسلام، اهانت به احکام قرآن، سکوت در برابر ضد خدا و ضد مردم، اینها منکرهایی بودند که امام در سخنرانیهایشان اشاره می کردند و مبارزه می کردند.
بعضی از منکرها از نظر حضرت امام(ره) جهانی هستند که باید با آنها تمام مسلمانان مقابله کنند. غلبه اجانب بر مسلمین و کشور یک منکر جهانی است، جنایات حاکمان وابسته به آمریکاییها، و بت و بت پرستی معاصر مثل سلطه، که امام تعبیر کردند به سلطه بت خانه کاخ سیاه بر ممالک اسلامی و خون و ناموس مسلمین و جهان سوم، اینها بعضی از منکرات بودند.
مراتب امر به معروف و نهی از منکر
البته امربه معروف و نهی از منکر مراتبی دارد و حضرت امام (ره) می فرمایند: در امر به معروف و نهی از منکر باید مراعات این مراتب را انجام داد . اولین مرتبه از امر به معروف می فرمایند: امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد که باید بدست آمدن مقصود از مرتبه پایینتر بلکه با احتمال آن تعدی به مرتب دیگر جایز نیست و مرتبه اول کاری انجام دهد که نشاندهنده بیزاری قلبی از منکر باشد و با این بیزاری از او می خواهد معروف را انجام دهد و منکر را ترک کند این بیزاری قلبی درجاتی دارد مانند چشم از او برداشتن اخم کردند، رو ترش کردند، رو گرداندن، کناره گیری کردن، ترک معاشرت،این مرحله اول از امر به معروف و نهی از منکر است. و مرحله دوم مرحله زبانی است که با زبان باید امر به معروف کند و می فرمایند:اول با موعظه و راهنمایی و گفتار نرم اگر حاصل شود واجب است.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته