مطالب

صحت و سلامتی فردی و اجتماعی در سایه توجه به خداوند متعال

ارسال شده توسط: مدیر	بازدید شده: 1694 مرتبه
دسته: سخنرانی	تاریخ: 1390.08.05
سخنرانی امام جمعه در صبحگاه دانش آموزان دبیرستان امام خمینی(ره) مورخ 89/1/30 صحت و سلامتی فردی و اجتماعی در سایه توجه به خداوند متعال بسم الله الرحمن الرحیم «نعمتان مغفولتان الصحت و الامان» سال جدید را به همه شما دانش آموزان عزیز و همه مسئولین عزیز و بزرگوار که شرف حضور دارند در صبحگاه تبریک عرض می کنم. اهمیت سلامتی و بهداشت فردی و اجتماعی موضوع بحث ما زنگ سلامتی است خدای تبارک و تعالی و روایات ما در باب اهمیت سلامتی و بهداشت مطالب بسیار بلندی به ما یاد داده اند تا جائی که امام معصوم می فرماید «نعمتان مغفولتان» معمولا دو نعمت بزرگ مورد غفلت قرار می گیرد و مردم قدر این دو نعمت بزرگ را نمی دانند وقتیکه این دو نعمت را از دست دادند آنوقت قدر آنها را می دانند آن دو نعمت بزرگ چیست؟ «الصحت و الامان» سلامتی، صحت، تندرستی است تا زمانیکه آدم سالم است قدر سلامتی را نمی داند وقتیکه به سر درد مبتلا شد به مرضی مبتلا شد آن وقت می فهمد که خدای متعال چه نعمتی را نصیب او کرده است و او قدرشناسی نکرده است. امنیت و آسایش بزرگترین نعمت نعمت بزرگ دوم امنیت و آسایش مردم، امنیت یک نعمت بزرگی است. اینکه شب شما به راحتی می خوابید در جامعه قتل و غارت و جنایت اتفاق نمی افتد از برکت چشمان بیداری است که از ما حفاظت می کنند اگر خدای نکرده کسی در افغانستان یا در عراق باشد آن وقت می فهمد که امنیت یعنی چه؟ ولی چون که موضوع بحث ما در باب سلامتی است در این زمینه باید صحبت کنیم. هیجدهم فروردین از طرف سازمان جهانی بهداشت که زیر مجموعه سازمان ملل روز سلامت نامگذاری شده است جمهوری اسلامی که اهمیت ویژه ای به بحث بهداشت، سلامت، پیشگیری می دهد و عنایت دارد یک هفته را بعنوان هفته سلامت اعلام کرده است از هیجده فروردین تا بیست و چهارم فروردین هشتاد و نه بعنوان هفته سلامت نامگذاری شده است و در این باب سخنرانان، مسئولین صحبت می کنند، توجه می دهند، پیشگیری شود، چه عواملی باعث می شود که صحت و سلامت فرد جسم روح اجتماع بهم بخورد؟ سالم بودن و نگهداری از سلامت به فرمان خدای تبارک و تعالی قلب من و شما روزی صد هزار بار می زند در هر نوبت هشتاد سی سی خون را به بدن پمپماژ می کند هر روز حجم خونی به قلب من و شما پمپاژ می شود هشت میلیون سی سی است یعنی به اندازه چهارصد کالن بیست لیتری است هر روز این قلب کوچک آنرا به بدن پمپماژ می کند البته این برای وزنی است که هفتاد کیلو باشد ما چقدر خدا را بر این نعمت شکر کردیم قلب اینگونه کار می کند وظیفه خودش را انجام می دهد ولی ما شاید هیچ خبری نداشته باشیم البته هر چه وزن بیشتر باشد ضربان قلب هم باید بیشتر باشد برای سلامتی جسم به اندازه خوردن مخصوصا ورزش و نرمش حرف اول را می زند. ورزش و فعالیتهای بدنی باعث می شود که آن کالری زیادی که از خوردن غذا تولید شده است سوخت شود و به اندازه بدن رشد کند وقتی که ما ورزش و نرمش را نداشته باشیم از دوران نوجوانی و جوانی به فکر صحت و سلامتی خودمان نباشیم کالری بدن زیاد می شود. هفت هزار و هفتصد کالری که زیاد شد یک کیلو به چربی بدن اضافه می شود ولی اگر کسی ورزش را انجام دهد این کالری ها سوخت می شود این انرژی که در بدن تولید می شود و بدن تعادل خودش را پیدا می کند. صحت و سلامتی در روایات ما نسبت به صحت و سلامتی و همینطور در آیات قرآن خیلی بحث شده است یک طبیبی یک زمانی در مدینه آمد از مسلمانان سوال کرد که چرا در مدینه مردم کمتر مریض می شوند چه اتفاقی در این شهر افتاده است که مسلمانان نوعا سالم هستند. آن مسلمان جواب داد قرآن ما می فرماید «کلوا و اشربوا و لا تسرفوا» به اندازه بخورید به اندازه بیاشامید ولی زیاده روی نکنید. پیغمیر ما هم فرموده است مرکز بیماریها معده است و شروع کرده و دستورات پزشکی اسلام را مطرح کردند. فرمودند قرآن شما پیغمبر شما طبی برای جالینوسن نگذاشتند همه عصاره طب در این آیه «کلوا و اشربوا و لا تسرفوا» آورده اند اسلام خیلی حساب شده حرف زده است . چهار خصلت مفید و سودمند برای نیاز نداشتن به طبیب و دکتر من یک روایت بسیار جالبی را خدمت شما عرض می کنم امیرالمومنین علی(ع) به فرزند گرامیش امام حسن(ع) چند توصیه کرده است می فرماید «یا بنی علی اُعَلمک اربع خصال تستغنی بها عن الطب» می خواهی چهار خصلت به تو یاد دهم که تو را از طب بی نیاز کند فرمودند بله آقا «فقال بلی یا امیرالمومنین (ع)» یا امیرالمومنین بفرمایید «فقال لا تجلس علی الطعام الّا و انت جائع» بر سر غذا منشین مگر گرسنه باشی خوب این یک دستور ، تا گرسنه نشدیم سر غذا نمی نشینیم از همین نوجوانی و جوانی عادت کنیم صحت و سلامتی خودمان را تضمین کردیم «لا تجلس علی الطعام الا و انت جائع» منشین مگر زمانیکه گرسنه شده باشی «و لا تقم الا و انت تشتهیه» از سر سفره هنگامی بلند شو که هنوز اشتها داری یعنی غذا را بطور کامل نخور یعنی هنوز اشتها داری از سر سفره بلند شو ، دستور سوم «و جوّد المضغ» این نکته ها خیلی مهم است غذا که می خوری لقمه را کوچک بردارو خوب بجو که خوب با شیره دهان مخلوط گردد و هضم غذا هم آسانتر است و دیگر یبوست دچار نمی شوی که افسردگی اضطراب و نگرانی و بداخلاقی و بد خلقی را نصیب خودت کنی ، دستور چهارم «و اذا نُمت» وقتی هم که می خواهی بخوابی یک دستور به تو می دهم «فاعرض نفسک» وقتی هم که می خواهی بخوابی قبل از خواب به دستشویی برو ادرار کن شب ادرار داشته باشی مخواب تا به سنگ مثانه و کلیه و سایر بیماریها دچار نشوی بعد می فرمایند «فاذا الستعملت هذا» وقتی این چهار دستور را برای حفظ سلامتی تو انجام دادی «استغنیت عن الطب» دیگر نیازی به طبیب نخواهی داشت . سلامت اجتماعی و اهمیت آن نکته بعدی در باب معنای سلامت است از همان اول سلامت را تعریف کردند سازمان بهداشت جهانی هم یک تعریف دارد اسلام هم یک تعریف دارد ببینید کدام یک از اینها جامع تر و کامل تر است. بقراط سلامت را تعادل بین اخلاط چهار گانه تعریف کرده است البته همه اینها درست است ولی کامل آن را ببینیم کدام است. خوب آنزمان اخلاط را سودا بلغم و صفرا و خون می دانستند یک دانشمند دیگر گفته است اثرات این اخلاط سردی و گرمی و تری و خشکی ، ابن سینا گفته است تعادل کار اعضا و اندام مختلف بدن ، سازمان جهانی بهداشت تعبیر کاملتری کرده است خیلی کاملتر از علمای بزرگی که خدمت شما عرض کردم گفته است که سلامت نه اینکه آدم بیمار نباشد بلکه آسایش هم داشته باشد چه آسایشی داشته باشد؟ آسایش جسمی داشته باشد جسمش نه تنها بیمار نباشد بلکه آسایش داشته باشد رفاه داشته باشد چون انسان هم از جسم و هم از روح آفریده شده است روانش هم آسایش داشته باشد چون انسان در کوه که زندگی نمی کند بلکه در اجتماع زندگی می کند از نظر سازمان جهانی بهداشت می گوید که اجتماع هم باید سالم باشد، آسایش داشته باشد، آسایش جسمی و روانی و اجتماعی داشته باشد نه اینکه فقط آدم بیمار نباشد و ناتوان نباشد. خوب این هم یک معنا بود. نقد بر تعریف سلمت اجتماعی یک نقدی بر این تعبیر وارد است آن نقد چیست؟ یعنی این تعریف هم تعریف کاملی نیست برای اینکه انسان فقط مال این دنیا نیست انسان در این دنیا زندگی نمی کند بلکه ما معتقد هستیم در قیامت هم زنده می شویم بنابراین باید سلامت در دنیا و سلامت در آخرت را معنا کنیم یعنی سلامتی وفتی برای انسانهاست که هم در دنیا و هم در آخرت سالم باشد این تعبیر زیبا در یک جمله امام سجاد (ع) آمده است می فرمایند «اللهم صل علی محمد و آله محمد و عافنی عافیتاً کافیتاً شافیتاً عالیة» خدایا به من سلامتی بده که این تندرستی از هر جهت کافی باشد از هر جهت شفا دهنده باشد از هر جهت عالی باشد که «نامیتاً تولد فی بدنی العافیة عافیة الدنیا و الاخرة» خدایا سلامتی به من بده که از برکت او جسم من و روح من در این دنیا و در آخرت سلامتی پیدا کند این تعبیر با تعبیر سازمان بهداشت خیلی فرق می کند آنها حسد را کسی دچارش باشد آن را بیماری نمی دانند، پیروی از هوای نفس را بیماری نمی دانند ولی اینکه اینها ( حسد، تهمت، غیبت، بداخلاقی و ...) خودش بیماری است اینها خودشان یک نوع بیماریهای روحی و روانی است. برنامه ریزی دشمنان و از بین بردن سلامت جوانان و نوجوانان مطلب دیگری که می خواهم خدمت شما فرزندان خوبم عرض کنم دشمنان ما صحت و سلامتی فرد و جامعه را هدف قرار داده اند امروز دشمن نمی تواند ببیند در نظام جمهوری اسلامی فرزندان و جوانانش سالم باشند بلکه برای نابودی روحی و روانی و در نهایت جسمی آنها برنامه ریزی کرده است دشمن حسود و عنود بیکار ننشسته است. برای اینکه این جوانان هستند که نظام جمهوری اسلامی را حفظ می کنند پایه های اقتدار نظام جمهوری اسلامی مردم و خصوصا جوانان هستند. همین جوانان جنگ را اداره کردند.آنها می خواهند کاری کنند که جوانان نتوانند از نظام جمهوری اسلامی دفاع کنند یکی از راههایی که دشمن برنامه ریزی کرده و کار می کند از راه گسترش اعتیاد است آمریکائیها از وقتی به افغانستان آمدند چندین برابر مواد مخدر شیمیایی دارند تولید می کنند حتی از طریق آدامسهای مختلف داروهای روان گردان وارد جامعه می کنند تا این نسل را از نظر روحی از نظر جسمی مریض کنند شما در همین شهرستان ببینید که چقدر آلوده شدند بعضی از شهرستانها بیشتر جوانانش آلوده شده اند. یکروز به خبر رفتیم جوانی بود می گفت من در ورزش حرف اول را می زدم در درس حرف اول را می زدم ولی وقتی نگاه به او و قیافه اش می کردی دولا دولا راه می رفت بیست و هفت الی بیست و هشت سال سنش بود ولی گرفتار مواد مخدر بود. امروز دشمن، عزیزان من برنامه ریزی کرده است آیا ما نباید به فکر باشیم، آیا نباید توجه داشته باشیم، آیا نباید از سلامتی خود دفاع کنیم، از طریق گسترش فحشا، منکرات، سی دی های مبتذل، ماهواره ها، البته خوشبختانه الان نظام جمهوری اسلامی با خیلی از ابتذالها و فحشا و منکراتی که از طریق ماهواره است جلوگیری می کند ولی به هر حال ماهواره هم می تواند جنبه خوب داشته باشد و هم جنبه منفی داشته باشد اما در جامعه ما بیشتر به جنبه زشت و منفی ماهواره توجه دارند. ارتقاء صحت و سلامتی جمعی و روحی با یاد و نام خداوند برای اینکه ارتقا روحی و جسمی ما پیدا کنیم یکی از برنامه هایی که صحت و سلامت را تامین می کند ذکر خدا است. ذکر و یاد خدا انسان را از اضطراب و نگرانی و دلشوره نجات می دهد. آدمی که مضطرب است و همیشه نگران است و دلشوره دارد دچار وسواس شده است نمی تواند با جامعه هم ارتباط برقرار کند نمی تواند مرد خوبی در زندگی باشد و می تواند یک همسر خوبی برای بچه هایش باشد و یک زن خوبی برای شوهرش باشد ولی راه درمانش ارتباط با اسلام، ارتباط با قرآن، ذکر و یاد خدا ،«الا بذکر الله تطمئن القلوب» رفع اضطراب و نگرانی با خواندن نماز تعدادی از دانشمندان ما در یکی از کشورهای کانادا یا برزیل در ذهنم نیست، دیده بودند که هنگام ظهر هنگامی که خورشید به وسط آسمان رسید تعدادی از دانشجویان رو به قبله شروع به رکوع کردن و سجده کردن کردند. سوال کردند شما که مسلمان نیستید؟ گفتند نه گفته بودند پس چرا وسط روز می آیید و رکوع و سجده انجام می دهید برای چه اینکار را می کنید؟ گفتند پروفسورهای ما این سوال را مطرح کرده بودند که چرا مسلمانان هنگامی که خورشید به وسط آسمان می رسد رو به قبله می ایستند و رکوع و سجده می کنند ما تحقیق در این زمینه کردیم دیدیم سلولهای بدن یک ماده ای را بنام دفامین باید ترشح کنند این دفامین باعث می شود که انسان طول عمرش بیشتر شود. از صحت و سلامتی بیشتری برخوردار شود اضطراب و نگرانی از او دور شود این ماده باید به اندازه ترشح شود نه کمتر نه بیشتر اگر به اندازه باشد طول عمر را بیشتر می کند اینها دیده بودند که هنگامی که خورشید به وسط آسمان می رسد اگر کسی رو به قبله در حال رکوع و سجده باشد سلولهای بدن این ماده را به اندازه ترشح می کنند صحت و سلامتی می آورد تندرستی می آورد اضطراب و نگرانی را دور میکند آرامش می آورد و جوامع غربی امروز دنبال آرامش هستند. اسرائیلیها بیشترین قرصی را که مصرف می کنند برای این است که آرامش داشته باشند. جوامع صنعتی بیشترین دارویی که مصرف می کنند آنها را از اضطراب و نگرانی دور کند و به آنها آرامش دهد دیدند که این وقت روز و این حرکت باعث آرامش آنها می شود باعث سلامت آنها می شود در نتیجه اسلام دستوراتش خیلی حساب شده است ولی هنوز خواص، آثار و دلایلش برای ما گفته نشده است. امیدواریم که پایبند به دستورات خدا باشیم. کسی که می خواهد صحت و سلامتی اش را حفظ کند باید مطیع دستورات خدا و پیغمبر (ص) باشد صحت و سلامتی جسمی و روحی و روانی و اجتماعی دنیا و آخرتش تامین خواهد شد. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته