یادگیری احکام شرعی وظیفه هر مکلف
| ارسال شده توسط: مدیر | بازدید شده: 1358 مرتبه |
| دسته: سخنرانی | تاریخ: 1391.04.17 |
| |
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین ابراهیمی امام جمعه بافت در جمع اصناف با موضوع بیان احکام در اداره اصناف مورخ 90/10/14
بسم الله الرحمن الرحیم
یادگیری احکام شرعی وظیفه هر مکلف
اخبار غیبی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)
حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)می فرمایند:«اذا بلغ بنو ابی العاص ثلاثین رجلاً، اتخذوا دین الله دخلا و عبادالله خِوَلا و مال الله دُوَلا»اگر فرزندان ابوالعاص به سی نفر برسد آنها چند انحراف بزرگ ایجاد می کنند، اولین انحراف آنها این است که دین خدا را بازیچه قرار می دهند و در دین خدا تغییر ایجاد می کنند.
عبدالله فرزند عمر نامه ای به معاویه نوشت با این مضمون که چرا در دین خداوند تغییر ایجاد می کنید؟ معاویه جواب داد: اولین کسی که در دین خدا تغییر ایجاد کرد پدر شماست چرا به من اعتراض می کنید؟عمر حدود هزار مورد در دین خدا تغییر ایجاد کرد، بیشترین تغییر را در دین خداوند معاویه ایجاد کرد. دومین انحراف این بود که بندگان خدا را به عنوان برده خود قرار می دادند. هنگامی که مسلم بن عقبه به دستور یزید به شهر مدینه حمله کرد مردم مدینه را وادار کرد به عنوان بردگان یزید با او بیعت کنند. سومین انحراف این بود که مال خداوند(بیت المال)را در بین خود چرخاندند.
معاویه بدعتهای زیادی در دین خداوند ایجاد کرد و مالهای حلال خداوند را حرام اعلام کرد و حکومت را تبدیل به حکومت موروثی و پادشاهی کرد. به همین خاطر امام حسین(علیه السلام)هنگامی که به یزید رسید با او بیعت نکرد و اسلام را نجات داد.
احکام اسلام تابع مصالح و مفاسد
همانطور که در زمان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)مردم مکلف بودند احکام الهی را انجام دهند، در زمان غیبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)همه نسبت به دین خداوند مکلف هستیم.انسان باید تحقیق کند و احکام الهی را به دست آورد، زیرا حلال و حرام در اسلام تا روز قیامت همان حلال و حرام است.خداوند حرام را برای اینکه ضرر دارد حرام اعلام کردند. احکام اسلام تابع مصالح و مفاسد است. اگر خداوند می فرمایند کاری را انجام ندهیم به خاطر ضرر آن است و اگر اصرار به انجام کاری دارند به خاطر منفعت آن است. خداوند آفریننده ما است، خیر و صلاح ما را می داند.در عصر غیبت کسی که احکام الهی را نمی داند از کسی که می داند سؤال کند و به احکام عمل کند.
حکم و موضوع در احکام
در احکام یک حکم و یک موضوع داریم: مجتهد حکم را اعلام می کند مثلاً می گوید: شراب و ربا حرام است اما تشخیص آن به عهده ی مکلف است.تشخیص موضوعات تقلیدی نیست، بیان احکام خداوند به عهده ی مجتهد است.
بعضی از موضوعات هستند که تشخیص آنها نیز به عهده ی مجتهد است مثلاً حکم اول ماه، ممکن است انسان نگاه کند و بداند اول ماه است اگر حاکم حکم کند اول ماه است بر همه واجب می شود به این حکم عمل کنند چه از حاکم تقلید کنند چه نکنند. پس بیان حکم خداوند به عهده ی مرجع تقلید است.
بعضی از موضوعات مربوط به شرع هستند و حاکم باید حکم کند.
احکام موضوعی، اگر موضوع عوض شود حکم نیز عوض می شود. مثلاً خوردن انگور حلال است اما وقتی انگور تبدیل به شراب شود حکم عوض می شود و انگور حرام می شود، باز شراب تبدیل به سرکه شود، حلال می شود. نمی توان گفت انگور حلال است برای همیشه بایدحلال باشد.بنابراین هنگامی که موضوعات فرق می کند حکم خداوند نیز عوض می شود، مثلاً بازی شطرنج و قمار اگر برد و باخت در آن باشد آن را حرام اعلام کردند. از امام خمینی(رحمة الله علیه)سؤال کردند اگر شطرنج وسیله قمار بازی نباشد و ورزش فکری باشد حکم آن چگونه است؟فرمودند:حکم آن عوض می شود و دیگر حرام نیست. مثلاً ازدواج وقتی با صیغه باشد یک حکم دارد اما وقتی صیغه ای نباشد حرمت می آورد.
بعضی مواقع سودی که در ربا گرفته می شود به عنوان مضاربه است و بعضی مواقع سود را در قالب ربا می گیرند، موضوعات در احکام تاثیر می گذارند. بنابراین احکام تابع موضوعات است.
احکام اولیه و ثانویه
1- احکام اولیه:مثلاً زمانی که می خواهیم مسح بکشیم حکم اول این است که روی پا مسح بکشیم کشیدن مسح روی کفش حرام است اما حکم ثانویه می گوید در صورت سرد بودن کشیدن مسح روی کفش مانعی ندارد. همچنین در احکام اولیه آمده خوردن میته(گوسفند خفه شده)حرام است و ضرر دارد، اما اگر انسان مجبور باشد و هیچ غذایی نداشته باشد به اندازه ای که اضطرار برطرف شود خوردن آن گوشت مانعی ندارد. در رابطه با خوردن دارو، تا زمانی که دارو منحصر نشده باشد استفاده کردن از آن حرام، حلال نمی شود و تا زمانی که داروی مشابه در بازار است و می توانیم استفاده کنیم نمی توان از حرام آن استفاده کرد. اگر حیات انسان بستگی به استفاده از حرامی داشته باشد اسلام اجازه داده به اندازه ای که جان خود را نجات دهیم از آن استفاده کنیم. اسلام دین بسته ای نیست که انسان را در منگنه قرار دهد. اسلام دین مطابق با مصلحت انسانها است.
2- احکام ثانویه:بعضی وقتها چیزی به حکم اولیه حرام است و نمی توان از آن استفاده کرد اما به حکم ثانویه حلال می شود. این کار هر کسی نیست و شرایط خاصی دارد.
مثلاً در حالت عادی اگر کسی را وضو بدهید وضوی او باطل است اما اگر کسی نتواند وضو بگیرد می توان به او وضو داد.
یا کسی نمی تواند ایستاده نماز بخواند احکام ثانویه می گوید بنشیند نماز بخواند و اگر نمی تواند بنشیند، بخوابد و نماز بخواند.
احکام اختیاری
در حال اختیار خداوند بعضی از مسائل را از ما نخواسته است ما چیزهایی را بر خود واجب یا حرام می کنیم مثلاً قسم، نذر و عهد.
انسان باید از قسم خوردن در زندگی پرهیز کند. زیرا قسم دروغ حرام است و قسم راست کراهت دارد.بعضی مواقع لازم است به قسم عمل کنیم مثلاً برای اثبات مطلب مجبور می شویم قسم بخوریم اشکال ندارد. بعضی مواقع قسم دروغ خوردن اشکال ندارد، مثلاً ظالم به ناحق مظلومی را دستگیر کرده اگر قسم دروغ بخوریم و مظلومی را از دست ظالم نجات دهیم مانعی ندارد.
چه موقع قسم وجوب می آورد
قسم دیگران برای ما الزامی نمی آورد مثلاً کسی شما را به خداوند قسم دهد که کاری را انجام دهید لازم نیست حتماً به قسم آن عمل کنید. امّا بعضی مواقع قسم بر انسان الزام آور است. مثلاً قسم می خوریم روزه بگیریم باید به این قسم عمل کنیم. در حال اختیار بر من واجب نبود اما این اختیار را با قسم از خود سلب کردیم.
حکم حَنث(شکستن) قسم
اگر کسی قسم خود را بشکند باید کفاره دهد کفاره آن این است که یک برده بخرد و آزاد کند اگر برده ای نیست باید ده فقیر را اطعام دهد، یا به ده فقیر لباس بدهد. اگر نتوانست هیچکدام از این کارها را انجام دهد باید سه روز روزه بگیرد.
امیدواریم خداوند تبارک و تعالی توفیق دهد بتوانیم مؤمن و معتقد به احکام دینی باشیم زیرا خیر و صلاح ما در احکام خداوند است.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
|
|
| چاپ این نسخه درجه: 0.00 چند مرتبه به این پست امتیاز داده اند: 0 مرتبه |
