تعریف، اهمیت و برکات اعتکاف
| ارسال شده توسط: مدير | بازدید شده: 537 مرتبه |
| دسته: سخنراني هاي در خصوص جامعه،سياسي و مذهبي | تاریخ: 1392.03.14 |
| |
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علی ابراهیمی امام جمعه محترم بافت در جمع معتکفین در مسجد امام محمد باقر(علیه السلام)مورخ 92/3/4
تعریف، اهمیت و برکات اعتکاف
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند را شکرگزارم که توفیق عنایت فرمود تا در جمع خواهران مکرمه حضور پیدا کنم.انشاءالله خداوند تبارک و تعالی این اعتکاف را از همه شما قبول بگرداند و بهترین ذخیره دنیا و آخرت برای همه شما قرار دهد.
اهمیت اعتکاف
اعتکاف یکی از عبادتهای ارزشمند پروردگار است که با هیچ عبادتی قابل مقایسه و با هیچ عبادتی همسنگ نیست.اعتکاف عبادتی است معجون از چند عبادت بزرگ، نماز جماعت،حضور در مسجد جامع و مهمترین مسجد شهر و سه روز توقف در خانه خداوند و ذکر و یاد پروردگار.با این سه روز می شود راه صد ساله را پیمود.عبادت اعتکاف به قدری ارزشمند است که یک شبه و دو یا سه روزه می شود راه صد ساله را پیمود.
معنای لغوی اعتکاف
معنای اعتکاف چیست؟اعتکاف از ماده«عَکَفَ و عُکوف»به معنای مراقبت و مواظبت کردن بر یک مطلب همراه با بزرگداشت آن، در لغت اعتکاف را اینگونه معنا کرده اند:«الاقبال علی الشیء و ملازمته»رو آوردن، ملازمه شدن و همراه شدن به یک مطلب«علی السبیل التعظیم له»بعضی اوقات انسان مجبور می شود چیزی را همراهی کند اما یکدفعه از بس بزرگ و عظمت دارد او را همراهی می کند این معنای لغوی اعتکاف است.اعتکاف روح و جان دارد، اعتکاف رو آوردن به خداوند تبارک و تعالی است.شما معتکفین ظاهراً به مسجد می آئید اما در واقع این بزرگداشت صاحب خانه است.انسان نه تنها مسجد را احترام می کند بلکه بر روزه داری، بزرگداشت و تعظیم در مسجد مراقبت می کند.این مانند طواف است، طواف هم ظاهر و هم باطن دارد.ظاهر طواف این است که حاجی عمره گذار هفت مرتبه دور خانه خداوند می چرخد اما باطن آن این است که قلب او دور خداوند و حق می چرخد یعنی یک عمر دور حق بچرخد.انسان در دوران زندگی ممکن است دور هوای نفس، شهوات و خواسته های نامعقول خود هم بچرخد.وقتی معتکف سه روز ملازم می شود، تمام کار و زندگی خود را تعطیل می کند و به مسجد می رود، ظاهر او در مسجد اما باطن او آمده است تا با خداوند ملاقات کند.در این سه روز مانند رزمندگان در جبهه است که یک رزمنده نوجوان چنان عاشق خداوند می شد و چنان در بُعد عرفانی پیشرفت می کرد که مانند یک عارف بزرگسال با خداوند مأنوس می شد،این هنر و جان اعتکاف است.شاعر می گوید:«گَه معتکف دیرم و گَه ساکن مسجد یعنی که تو را می طلبم خانه به خانه»گاهی در خانه با تو مناجات می کنم و گاهی به مسجد می آیم.هدف من این است که می خواهم با تو اُنس برقرار کنم،یعنی یک سال دور بودم و برای آشتی کردن آمدم.
سفارش امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)به معتکفین
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)به معتکفین سفارش می کنند و می فرمایند:«يَلْزَمُ الْمُعْتَكِفُ الْمَسْجِدَ»کسی که می خواهد اعتکاف کند:1- باید حتما در مسجد باشد.(مثلاً انسان نمی تواند در حسینیه و خانه خود اعتکاف کند.بعضی از مراجع می گویند:در مسجد روستا و محله هم می توان اعتکاف کرد اما حضرت امام(رحمة الله علیه)می فرمایند:باید در مسجد جامع که محل اجتماع عامه مردم است می توان اعتکاف کرد)2- «وَ يَلْزَمُ ذِكْرَ اللَّهِ»در مسجد ذکر و یاد خداوند را بگوید و قلب با خداوند آشنا شود.3-«وَ التِّلَاوَةَ القرآن»قرآن بخواند.4-«وَ الصَّلَاةَ»نماز شب بخواند.5-«وَ لَا يَتَحَدَّثُ بِأَحَادِيثِ الدُّنْيَا»وقتی انسان به اعتکاف می آید نباید وقت خود را صرف حرف زدن با دوستان کند زیرا در طول سال دیگر چنین موقعیتی پیش نمی آید.بعضی اوقات انسان مشکلات یا عذری دارد که موفق به اعتکاف آمدن نمی شود ولی وقتی که معتکف شده است باید قدر آن را بداند، وقت خود را بیهوده تلف نکند و از فرصتی که خداوند به او داده استفاده کند.6-«وَ لَا يُنْشِدُ الشِّعْرَ»نباید در این مکان به شعر گفتن بپردازد، اعتکاف جای پیامها و شعرهای عاشقانه نیست البته شعر گفتن برای اهل بیت(علیهم السلام)اشکال ندارد.انسان باید در اعتکاف خالص باشد و غَل و غَش در کار او نباشد.7-«وَ لَا يَبِيعُ»معامله نکند،در این مکان معاملات دنیایی تعطیل است.اعتکاف مانند این است که انسان می خواهد باطری قلب خود را به توحید وصل کند و یک سال شارژ خداوند شود.معتکف بعد از سه روز اعتکاف مانند انسانی است که تازه از مادر متولد شده است،زیرا خداوند گناهان او را می بخشد.حیف است که این وقت را به کارهای دیگر تلف کند.8- «وَ لَا یَتَكَلَّمُ بِرَفَثٍ»معتکف نباید حرف زشت بزند، باید طیب باشد، قرآن بخواند و قلب او دائم الذکر باشد.9-«وَ لَا یُمَارِی أَحَداً»بر سر جا و غذا دعوا نکند.بعد امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)همه صحبت های خود را سرجمع می کنند و می فرمایند:ای معتکفین، آخرین کلام من این است که«وَ مَا كَفَّ عَنِ الْكَلَامِ مِنَ النَّاسِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ»( بحارالأنوار، ج 94، ص130، باب 66- فضل الاعتكاف)هر چه انسان بتواند جلوی زبان خود را بگیرد بهتر است، زیرا بیشترین اختلافات و گناهان مربوط به زبان است.مانند غیبت که گوشت مرده خوردن است،دروغ مربوط به زبان است،آبروی شخصی را بردن و...مربوط به زبان است. بیشتر گناهان زبان،گناهان کبیره هستند.برای همین حضرت می فرمایند:ای معتکف هر چه کمتر حرف بزنید برای شما بهتر است.
نکاتی در باب رعایت حقوق دیگران در اعتکاف
همه انسان های خوب اهل اعتکاف هستند.حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)قبل از پیغمبری و بعد از پیغمبری هر سال اعتکاف می کردند.ایشان هر سال 10 روز اعتکاف می کردند.پیغمبر گناه و معصیتی نداشت اما در آن ده روز می خواست عاشقانه با خداوند حرف بزند و خود را وقف توحید کند.یکی از نکاتی که معتکف باید رعایت کند این است که:ایجاد مزاحمت برای معتکف دیگر نکند مثلاً ذکر و قرآن خود را بلند نخواند و بقیه را اذیت کند.پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم)می فرمایند:معتکفین آگاه باشید همه ما آمده ایم تا با خداوند حرف بزنیم نباید مزاحم یکدیگر شویم«الا ان کلکم یناجی ربه».پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم)به مسجد آمدند و دیدند چند خانم بلند بلند قرآن می خوانند،یک نفر با صدای بلند ذکر می گوید.پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم)فرمودند:همه شما با یک نفر حرف می زنید دلیلی ندارد که مزاحم یکدیگر شوید.«فلا یؤذین بعضکم علی بعض فی القرائة»دلیلی ندارد که بعضی با بلند قرآن خواندن و نماز خواندن برای دیگری مزاحمت ایجاد کنند.
برکات اعتکاف
اعتکاف والاترین فرصت معنوی است که در آن انسان راه صد ساله را سه روزه طی می کند.یکی از برکات اعتکاف این است که دعا مستجاب می شود.دعا کنیم که خداوند ما را به نماز اول وقت موفق بدارد، هر چه رودتر حضرت صاحب(عجل الله تعالی فرجه الشریف)را برساند و عاقبت همگان ختم به خیر شود.
مسائل شرعی در باب اعتکاف
1- آیا می توان اعتکاف را به نیابت از چند نفر مثلاً پدر، مادر، امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)،حضرت امام(رحمة الله علیه)و ... انجام دهیم؟بله، اشکالی ندارد.معتکف می تواند به نیابت از خود یا دیگران اعتکاف کند،هنگام نیت می گوئید:خداوندا اعتکافی که انجام می دهم به نیابت از فلانی هم باشد.این اعتکاف قیمتی می شود که هم تمام ثواب اعتکاف را به شما می دهند و همان ثواب را به کسی که به نیابت او اعتکاف کرده اید هم می دهند.اعتکاف دو نوع است:هم اهداء ثواب و هم نیابت است.حتی می توان طواف عمره که مهمتر است را به نیابت از چندین نفر انجام داد.
2- آیا معتکف می تواند در نماز عطر بزند و خود را خوشبو کند یعنی می تواند از عطر استفاده کند؟خیر،معتکف نمی تواند از عطر استفاده کند.اعتکاف شباهت زیادی با حج عمره و طائف خانه خداوند دارد.کسی که مُحرِم می شود حق ندارد عطر بزند،کسی که معتکف می شود هم مانند مُحرم خانه خداوند نمی تواند از عطر استفاده کند.معتکف نباید از مایع دستشویی و خمیر دندان که عطر دارد و خوشبو است استفاده کند.
3- اگر شخصی روز دوم قبل از اذان صبح برای اعتکاف به مسجد بیاید یعنی معتکفین در روز دوم هستند و شخص روز اول اعتکاف باشد می تواند معتکف شود؟بله،اگر بخواهد اعتکاف کند باید دو روز را کامل بماند، روز سوم هم بماند یعنی همه روز سوم می روند اما او باید بماند و روز سوم را کامل کند.
4- آیا اعمال اُم داوود جزء اعتکاف محسوب می شود؟خیر،اعمال ام داوود را انجام می دهیم اما واجب نیست.کسی که معتکف می شود حتماً واجب نیست چندین جزء قرآن بخواند.این اعمال ثواب دارد اما واجب نیست.
از امام معصوم(علیه السلام)سؤال کردند:چگونه به نیابت چندین نفر نماز بخوانیم و طواف انجام دهیم؟امام فرمودند:در نیت خود بگوئید ثواب این طواف،نماز یا عملی که انجام می دهم را به همه کسانی که التماس دعا گفته اند و از من خواسته اند که برای آنها دعا کنم برسان.بنابراین اگر از شما سؤال کنند که به نیابت از آنها نماز خواندید یا طواف انجام دادید؟می گوئید:بله.
5- اعتکاف هیچ ذکر و دعای واجبی ندارد.شبهای اعتکاف یعنی شب اول دو رکعت، شب دوم چهار رکعت و شب سوم شش رکعت نماز دارد اما مستحب است.مانند غذا است تا جایی که انسان سیر می شود می تواند ذکر و دعا را بگوید.در اعتکاف هر کس به اندازه توان خود می تواند ذکر بگوید و نماز بخواند،احتیاج نسیت خود را خسته کنید انسان باید با عشق اعتکاف و عبادت کند.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
|
|
| چاپ این نسخه درجه: 0.00 چند مرتبه به این پست امتیاز داده اند: 0 مرتبه |
