مطالب

روایات در باب اهمیت سفر حج و یکی از آداب سفر حج، پاک کردن مال و پرداخت خمس

ارسال شده توسط: مدير	بازدید شده: 541 مرتبه
دسته: سخنراني در خصوص حج	تاریخ: 1393.04.15
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علی ابراهیمی امام جمعه محترم بافت در کلاس حج تمتع مورخ 93/2/30 روایات در باب اهمیت سفر حج و یکی از آداب سفر حج، پاک کردن مال و پرداخت خمس بسم الله الرحمن الرحیم از حجاج بیت الله الحرام که به حضور در جلسات مناسک حج اهمیت می دهند، از مدیر محترم کاروان و همه عزیزان که این جلسات را برگزار می کنند تقدیر و تشکر می نمایم. اهمیت شرکت در جلسات حج نکته اول:عمر سفر بسیار کوتاه است، باید قدر این جلسات را بدانیم که در آنها مسائل دینی و شرعی گفته می شود.انشاءالله سعی کنید همه در جلسات شرکت کنید تا اعمال را به خوبی یاد بگیرید. استادی به نام مدرس افغانی داشتیم که می فرمودند:من 60 مرتبه کتاب حج را درس دادم اما وقتی به مکه رفتم نمی دانستم از کجا شروع کنم.تا این که یکی از شاگردانم را پیدا کردم و گفتم قبل از این من استاد بودم و شما شاگرد امروز شما استاد هستید و من شاگرد بگوئید من چکار انجام دهم؟مهمترین هدف این جلسات این است که شما اعمال خود را به شیرینی انجام دهید چون صحیح انجام دادن اعمال دریچه ای به سوی نور است و نورانیت ایجاد می کند.حج عبادت عمر است یعنی انسان یک بار برای همیشه می تواند خوشبخت شود، بنابراین اعمال حج باید درست انجام شود. نکته دوم این که:ما نمی خواهیم برای زائرین عزیز استرس ایجاد کنیم و می خواهیم فضای جلسه را به سمت آرامش ببریم، انشاءالله به لطف الهی در جلسات حضور داشته باشید تا به کمک یکدیگر اعمال را به راحتی انجام دهیم و اضطراب نداشته باشیم. توسل به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) ما می توانیم امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)را در حج پیدا کنیم و قطعاً ایشان در عرفات حضور دارند، ایشان هر ساله حج را انجام می دهند.بارها اتفاق افتاده که زائران در سفر خدمت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)رسیده اند.یک سال زائری در سفر حج گم شد و وقتی ایشان را پیدا کردیم می گفت:من جرأت نمی کردم به کسی بگویم که گم شدم و ایرانی هستم.گریه کردم و از خداوند کمک خواستم.به ذهنم آمد که بگویم مسجدالحرام از کدام طرف است، بعد به مسجدالحرام آمدم شخصی آمد و فرمود:برو وضو بگیر بعد از جایی که اعمالم قطع شده بود با حضور ایشان اعمال را انجام دادم و پشت مقام نماز خواندم و اعمالم را کامل انجام دادم.بعد ایشان به من فرمود:همشهریانت فلان مکان هستند. دختر حضرت آیت الله اراکی می خواستند به سفر حج بروند اما تنها بودند.ایشان به پدر خود(آیت الله اراکی)فرمودند: قسمتم شده که به مکه بروم اما کسی با من نیست و محرمی ندارم،چکار انجام دهم؟آیت الله اراکی(رحمة الله علیه)فرمودند:بر ذکر«یا حفیظ یا علیم»به معنای ای خدایی که بندگانت را حفظ می کنی و از بندگانت آگاهی داری مداومت کن.ایشان می فرماید:وقتی به مکه رفتم، از اول سفر بر ذکر«یا حفیظ یا علیم»مداومت کردم.هنگام طواف خانه خداوند خیلی شلوغ شد، بعضی از سودانی ها که آمده بودند یکدیگر را می گرفتند و انجام طواف برای من مشکل بود.بنده در همان حال متوسل به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)شدم و گفتم:یا صاحب الزمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)کمکم کن.ندایی به گوشم آمد که حضرت جلوی شما در حال طواف هستند، پشت سر ایشان طواف کنید، دیگر کسی به شما آسیب نمی زند.در سفر حج حضرت صاحب الامر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)و یاران ایشان از ما دستگیری می کنند. زائری به منا رفته بود تا سنگ بزند، هنگامی که بازگشت از پلیس سؤال کرده بود که چادر ایرانی ها کجاست.آنها چادر را به زائر اشتباهی نشان داده بودند و او گم شده بود.بعد زائر متوسل به حضرت صاحب الامر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)شد.شخصی آمد و فرمود:از همان مسیری که آمده اید برگردید و به عکس مکانی که آنها آدرس دادند بروید.زائر می گوید:من رفتم و دوستانم را پیدا کردم. آداب قبل از سفر حج سفر حج با سفرهای دیگر فرق دارد چون آداب دارد و ما باید آداب را مراعات کنیم.اول باید حلالیت بطلبیم، چون حلالیت طلبی در سفر خیلی مهم است، اگر دلهایی از دست ما رنجیده شده اند به دست بیاوریم. تمام دین به حج است و یکی از مسائل دین که باید زنده بماند، صله رحم و صلح و رفاقت است.دوم اینکه حرکت به سمت خانه خداوند باید با مال پاک باشد، چون اگر آلوده به حرام باشد خداوند سفر حج را نمی پذیرد. سوم اینکه:انسان باید قبل از سفر وصیت نامه خود را تنظیم کند. چهارم اینکه:اگر قرضی به گردن او هست باید قرض های خود را صاف کند یا حلالیت بگیرد.این بخشی از آداب سفر بود. روایت پیامبرخدا(صلی الله علیه و آله و سلم) در باب اهمیت سفر حج سفر حج قرب و قیمت دارد، پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در باب اهمیت سفر حج می فرمایند:«اىُّ رَجُلٍ خَرَجَ مِنْ مَنزِلِه حاجّاً اوْ مُعْتَمِراً»کسی که از خانه خود به عنوان حاجی یا معتمر(عمره گذار)حرکت کند«فكُلَّما رَفَعَ قَدَماً وَوَضَعَ قَدَماً»با هر قدمی که بر می دارد«تَناثَرَتِ الذُّنُوبُ مِنْ بَدَنِهِ»گناه از بدن او خارج می شود«كَما يَتَناثَرُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ»همان طور که برگ از درخت می ریزد گناهان ریخته می شوند.«فَاذا وَرَدَ الْمَدينَةَ»هنگامی که به شهر مدینه وارد شود«وصافَحَنى بِالسَّلامِ صافَحَتْهُ المَلائِكَةُ بِالسَّلامِ»و به من سلام دهد ملائکه با او مصافحه می کنند«فَاذا وَرَدَ ذَالْحُلَيْفَةَ واغْتَسَلَ»و هنگامی که به مسجد شجره(به مسجد شجره ذوالحلیفه و ابیار علی هم می گویند.انشاءالله ما که مدینه بعد هستیم به مسجد شجره برویم و ابیار علی را هم زیارت کنیم)آمد و غسل کرد«طَهَّرَه اللَّهُ مِنَ الذّنُوبِ»خداوند او را از تمام گناهان پاک می کند«وَإِذا لَبِسَ ثَوْبَيْنِ جَديدَيْنِ»وقتی لباس احرام را پوشید، خداوند متعال حسنات را بر او می پوشاند«جَدَّدَ اللَّهُ لَهُ الْحَسَناتِ واذا قالَ: لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ»وقتی در مسجد شجره لبیک می گوید و نیت می کند که محرم می شوم به احرام عمره تمتع و قصد دارم محرمات احرام را ترک کنم، بعد«لبیک»بگوید که خداوندا با اشتیاق دعوت تو را پذیرفتم«أَجابَهُ الرَّبُّ عَزَّوَجَلّ»خداوند تبارک و تعالی هم جواب می دهد«لَبَّيْكَ و سَعْدَيْكَ»ای بنده من هم تو را قبول دارم خوش آمدی.«اسْمَعُ كَلامَكَ»حرفهای تو را می شنوم«و انْظُرُ الَيْكَ»(الحجّ والعمره فی القرآن والحدیث)و به تو نگاه و توجه می کنم.اینگونه زائر محبوب خداوند می شود چون میهمانان خداوند هستید.... در ابتدای بحث گفتیم:یکی از برنامه های زائر قبل از سفر این است که مال خود را پاک کند.به فتوای تمامی مراجع مالی که خمس بر آن تعلق گرفته، یعنی چند سال آن را در بانک گذاشتیم و برای ما سرمایه شده، خمس دارد.همان طور که حج یکی از واجبات است و باید انجام شود، خمس هم واجب است و باید آن را بپردازیم.احکام الهی برای سعادت انسان هستند و باید واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح را رعایت کنیم.مثلاً در یک کارخانه وسیله ای تولید می شود، بعد با یک دفترچه دستورات استفاده از آن را هم می دهند که اگر اینگونه از آن استفاده کنید عمر طولانی خواهد داشت.خداوند متعال هم که ما را خلق کرده است برای سلامت، سعادت و خوشبختی ما هم قرآن و هم راهنما فرستاده است.یکی دیگر از واجبات دینی خمس است، همانطور که حج، نماز و روزه دستور خداوند است خمس هم دستور خداوند است و باید ادا کنیم. زنده شدن دین با خمس برای چه خمس می دهیم؟ما خمس می دهیم تا دین خداوند زنده شود و مالیات می دهیم تا شهر ما آباد شود.حدیثی از حضرت صاحب الامر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)آمده است که می فرمایند:«لَعْنَه اللَّهِ والْمَلائِکَه والنَّاسِ أَجْمَعِینَ عَلَی مَنْ أَکَلَ مِنْ مَالِنَا دِرْهَماً حَرَاماً»(وسائل الشیعه،ج9،ص541)لعنت خداوند و ملائکه و مردم بر کسی که از مال ما یک درهم حرام بخورد.در هر مالی حق خداوند، حق پیغمبرخداوند و حق امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) هست.خداوند حق خود را به پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و ایشان حق خود را به امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) بعد هر سه حق در اختیار امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)قرار گرفته است.بنابراین در هر مالی سهم امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)است.مقداری از این حق سهم سادات(ذریه حضرت زهرا(سلام الله علیها))است.خداوند به ذریه حضرت زهرا(سلام الله علیها)که فقیر هستند، احترام گذاشته است.زندگی همه فقراء باید از مال اغنیاء تأمین شود،منتها زندگی فقراء از زکات و صدقات تأمین می شود اما صدقه دادن بر ذریه حضرت زهرا(سلام الله علیها)حرام است.برای همین وقتی حضرت زینب(سلام الله علیها)وارد شهر کوفه شدند مردم به ایشان نان می دادند اما ایشان فرمودند:صدقه بر ما حرام است.بنابراین زندگی سادات فقیر باید از خمس اداره شود.بخش دیگر خمس سهم امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)است که این سهم به دست مراجع تقلید می رسد و خرج شیعه می شود تا دین و مسائل دینی حفظ شود. امام صادق(علیه السلام)می فرمایند:«قَالَ الصَّادِقُ ع إِذَا أَرَدْتَ الْحَجَّ فَجَرِّدْ قَلْبَكَ لِلَّهِ تَعَالَى مِنْ كُلِّ شَاغِلٍ وَ حِجَابٍ وَ فَوِّضْ أُمُورَكَ إِلَى خَالِقِهَا وَ تَوَكَّلْ عَلَيْهِ فِي جَمِيعِ حَرَكَاتِكَ وَ سَكَنَاتِكَ وَ سَلِّمْ لِقَضَائِهِ وَ حُكْمِهِ وَ قَدَرِهِ وَ دَعِ الدُّنْيَا وَ الرَّاحَةَ وَ الْخَلْقَ وَ اخْرُجْ مِنْ حُقُوقٍ تَلْزِمُكَ مِنْ جِهَةِ الْمَخْلُوقِينَ»(مستدرك‏الوسائل،ج 10،ص172)وقتی می خواهید به سمت خانه خداوند حرکت کنید، حقوقی که به گردن شما هست یادداشت کنید و بپردازید بعد به سوی خانه خداوند حرکت کنید. یکی از زائران سؤال کردند همان روز که ما برای حج ثبت نام کردیم، خمس مال خود را پرداخته ایم، آیا الان هم که می خواهیم مشرف شویم خمس به ما تعلق می گیرد یا خیر؟جواب:خیر، دیگر خمس به شما تعلق نمی گیرد. مبدأ سال خمسی هر کسی باید برای خود یک مبدأ سال خمسی داشته باشد.روز اول کاری یک کارگر شروع سال خمسی او است بعد تا یک سال دیگر چیزی به گردن او نیست، وقتی یک سال تمام شد اگر پولی اضاف آورده باشد یک پنجم آن خمس است.تاجر هم اولین روزی که تجارت می کند و کشاورز اولین روزی که محصول خود را برداشت می کند شروع سال خمسی او است.کارمند هم اولین حقوقی که گرفت شروع سال خمسی او تا یک سال است.به این سال قهری می گویند. کسانی که تا به حال سال خمسی نداشتند باید چکار انجام دهند؟ ممکن است یک تاجر یا کارمند یا کارگر چند سال است که سال خمسی نداشته است باید چکار انجام دهد؟جواب این است که:1- پولی که به حساب حج خود ریخته باید حساب کند.2- پولی که بعداً واریز می کند باید حساب کند.3- حتی باید پول لباس معمولی خود را هم حساب کند زیرا یکی از اعمال طواف ما با لباس معمولی است.4-باید خمس پولی که برای قربانی می دهد هم حساب کند.اینها جزء واجبات است که انسان باید حتما رعایت کند.بعضی از مراجع می فرمایند:اگر شخص بخواهد خمس اموال دیگر را بعداً حساب کند، بحث جداگانه دارد اما برای این که حج او صحیح باشد باید خمس پول هر چیزی که به حساب حج می ریزد را حساب کند و اگر حساب نکند حج او اشکال پیدا می کند و غصبی می شود. اگر کسی سال خمسی نداشته، مثلا چند سال پول خود را در بانک گذاشته بعد پول را به خانم خود ببخشد، چون سال بر این پول گذشته اول باید حق امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)را خارج کند بعد آن را ببخشد.اگر سال خمسی داشته باشد بین سال هم ببخشد اشکالی ندارد. بحث سود و خمس آن راجع به سود فتواها فرق می کند.مقام معظم رهبری(حفظه الله تعالی)می فرمایند:کسی که سال خمسی نداشته و خمس خود را نپرداخته، اصل پول خمس دارد اما سود آن خمس ندارد.انشاءالله در خدمت دوستان هستیم اگر بخواهید سال مالی تعیین کنید به شما کمک خواهیم کرد. دست گردانِ خمس فرض کنید خمس مال شخصی دو میلیون تومان شده است و الان نمی تواند آن را بپردازد باید چکار انجام دهد؟او می تواند بخشی از آن را بپردازد و بخش دیگر را دست گردان کند، یعنی می تواند بعد از سفر بپردازد چون ما از مراجع اجازه چنین کاری را داریم. بعضی از افراد دست گردان می کنند اما بعداً نمی آیند بپردازند. شخصی خمس مال خود را دست گردان کرد و بعد از پرداخت مقداری از آن از دنیا رفت و نتوانست همه خمس مال خود را بپردازد.از فرزندان او خواستیم که بپردازند، قبول نکردند.برای همین انسان تا زنده است باید خمس مال خود را بپردازد. داستان در باب انجام اعمال قبل از مرگ پدری به فرزند خود وصیت می کرد که فرزندم اگر من از دنیا رفتم در شبهای جمعه برای من فلان اعمال را انجام بده.پسر او گفت:بیائید با هم یک شب بیرون برویم.پدر هم قبول کرد، شب حرکت کردند و همراه خود چراغ دستی برداشتند.پسر چراغ دستی را پشت سر می گرفت.پدر می گفت:چراغ دستی را جلو بیاور اما پسر باز چراغ دستی را پشت سر می برد.پدر گفت:برای چه چراغ دستی را پشت سر می بری؟پسر گفت:شما به من می گوئید بعد از مرگ من این اعمال را برایم انجام بده در صورتی که باید خودت اعمالت را انجام دهی تا جلوی شما روشن شود. شخصی در مدینه از دنیا رفت و وصیت کرده بود که انبار خرمای او را در راه خداوند انفاق کنند.به پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم)خبر دادند، فلانی از دنیا رفته و انبار خرما را وقف کرده است.بعد حضرت آمدند، یک خرمای گندیده پیدا کردند و فرمودند:اگر این خرمای گندیده را در زمان حیات با دست خود انفاق کرده بود خیلی بهتر از این انبار خرمایی است که بعد از مرگ انفاق می کند.بنابراین یکی از واجبات سفر حج، حساب مسائل مادی است. تقلید نکته اول:یکی از مسائل بحث تقلید است.انسان نیازمندی های زیادی دارد و به تنهایی نمی تواند همه نیازمندی های خود را برطرف کند.مثلاً وقتی بیمار می شویم نزد پزشک می رویم.مسائل دینی و شرعی را هم باید از کسانی که سالها زحمت کشیده و متخصص در دین شده اند(مرجع تقلید)یاد بگیریم.هر کسی در زندگی خود باید یک مرجع تقلید از مراجع تقلیدی که جوامع مدرسین حوزه علمیه اعلام کرده اند به عنوان مرجع تقلید خود انتخاب کنند.خصوصاً وقتی می خواهید به حج مشرف شوید باید اعمال شما مطابق دستورات مرجع تقلید شما انجام شود تا صحیح باشد. نکته دوم:کسانی که مرجع تقلید آنها از دنیا رفته باید چکار انجام دهند؟ مثلاً کسی مقلد حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(رحمة الله علیه)یا مقلد حضرت آیة الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمة الله علیه)یا حضرت آیة الله العظمی خویی(رحمة الله علیه)یا حضرت آیة الله العظمی اراکی(رحمة الله علیه)یا حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی(رحمة الله علیه) یا حضرت آیة الله العظمی نجفی مرعشی(رحمة الله علیه)که از دنیا رفته اند، بوده است، باید چکار انجام دهد؟بعضی می گویند:ما به همان مرجع تقلید قبلی باقی هستیم و به دستورات ایشان عمل می کنیم.مسئله این است که ما از پیش خود نمی توانیم به مرجعی که از دنیا رفته باقی باشیم، حتماً باید به دستور مجتهد زنده باقی باشیم.مثلاً کسی می خواهد به فتوای حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(رحمة الله علیه)باقی بماند، باید به دستور مرجع زنده باشد.یعنی به فتوای مقام معظم رهبری(حفظه الله تعالی)بر امام باقی بماند یا به فتوای حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(حفظه الله تعالی)بر حضرت امام(رحمة الله علیه)باقی بماند.بنابراین اگر مرجع تقلید ما از دنیا رفت از پیش خودمان نمی توانیم بگوئیم که باقی هستیم چون خودمان مرجع تقلید نیستیم باید حتما یک مرجع تقلید زنده به ما این اجازه را بدهند.برای همین در فرمی که به دوستان داده اند باید مرجع قبل و مرجع بعد را ذکر کنید زیرا این فرم مهم است و احراض می کند که شما عمل خود را صحیح انجام داده اید. ما هم وقتی می توانیم احراض کنیم که شما اعمال خود را صحیح انجام داده اید که مرجع تقلید شما را بدانیم. بحث صحت قرائت نماز هم بسیار مهم است که ما در خدمت دوستان هستیم.گروه بندی می کنیم که دوستان بیایند و قرائت نماز داشته باشند اگر هم مشکلی بود تصحیح می کنیم. شرایط نیابت نکته سوم، بحث نیابت است از بین عزیزان، کسانی که نایب هستند شرط نیابت این است که خود شما مستطیع نباشید.برای مثال اگر کسی به نیابت از پدر خود حج آمده باشد و خودش مستطیع یعنی واجب الحج باشد نمی تواند برای پدر خود حج انجام دهد.کسانی که نایب هستند باید قرائت آنها درست باشد و خود آنها هم واجب الحج نباشند.بنابراین راهکار این است که اگر خود او واجب الحج است ابتدا، حج خود را انجام دهد بعد یک حج نیابتی بخرد.یعنی یک نفر را به عنوان نایب برای مثلاً پدر خود می گیرد.چون کسی که واجب الحج است اول باید حج خود را انجام دهد، نمی تواند نیابت کند و شرط دیگر نیابت این است که حمد و سوره او درست باشد. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته