میانه روی انسانهای مومن در تمام امور
| ارسال شده توسط: عرب | بازدید شده: 332 مرتبه |
| دسته: سخنرانی | تاریخ: 1394.02.30 |
| |
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین ابراهیمی در جلسه بحث نهج البلاغه سقاخانه حضرت ابوالفضل(ع) 94/2/21
الحمدلله والصلاة والسلام علی رسول الله وعلی آله آل الله
خشنودی مولایمان صاحب الزمان(عج)، شادی روح امام راحل عظیم الشان ،شادی ارواح طیبه شهداء، سلامتی همه خدمتگزاران به نظام اسلامی ،سلامی خودتان اجماعاً صلوات.
ارزش سجده شکر بعد ازنماز:
ازامام جماعت این مسجد مقدس، ازهیأت امناء محترم وهمه نمازگزاران که فرصت را دراختیار بنده قراردادید صمیمانه تقدیرو تشکر می نمایم. یک رسم بسیارخوبی در زرند است که نمازگزاران بعدازنماز بلافاصله سجده شکر بجا می آورند واین رسم بسیارخوبی است، من هم کمتر درجایی دیده ام خصوصاً که بعد ازنماز سجده شکر خیلی ارزشمنداست ،سجده که بهترین حالت بین انسان وخدای تبارک وتعالی است ویک ذکر را هم خدمت شما عرض می کنم که ان شاء الله درسجده ویا بعد ازنماز این ذکر را اگر تکرار کنید درِ خیر وبرکت و رزق و روزی درصورتی که مداومت داشته باشید به روی شما باز می شود وآن ذکر 14مرتبه «یا وهّاب» است ، شما این را امتحان کنید واین عدد را حفظ کنید وبه قول معروف جیبهای شما هیچ گاه از پول خالی نمی شود.
اصرار هّمام برای بیان صفات مومنان:
موضوع بحث ما،خطبه متقین مشهور به خطبه هَّمام است که یکی ازخطبه های معروف آقا امیرالمومنین(ع) و در واقع صفات شیعه امیرالمؤمنین(ع) است که در جلسات گذشته فلسفه آن را هم خدمتتان عرض کردم که امیرالمومنین (ع) به همراه هَّمام و تعدادی از شیعیانشان وارد یک مجلسی می شوند. يک عده اي در آنجا نشسته بودند تا حضرت را ديدند بلند شدند و سلام و عرض ادب کردند، حضرت سوال کردند که شما چه کسی هستید؟ عرض کردند يا امير المومنين(ع) ما يک عده اي هستيم از دوستان و شيعيان شما .حضرت يک نگاهي کردند و فرمودند :« يَا هَؤُلَاءِ مَا لِي لَا أَرَى فِيكُمْ سِمَةَ شِيعَتِنَا وَ حِلْيَةَ أَحِبَّتِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَأَمْسَكَ الْقَوْمُ حَيَاء »(1) من آثار شيعه بودن را در شما نمي بينم و اين جماعت هم به حضرت هيچ نگفتند هَّمام آمد جلو و عرض کرد : يا امير المومنين شما بفرمائيد علامت و نشانه شيعيان شما چيست که در اينها نيست ؟ حضرت (ع) ابتدا از جواب دادن طفره می رفتند ولی با اصرار زیاد هَّمام،امیرالمومنین (ع) صفات متقین را بیان کردند. در این خطبه نزدیک به 110 ویژگی از انسانهای متقی ذکر شده است ،عدد 110به حروف ابجد یعنی علی(ع) ،شاید بتوان گفت که وجود 110 ویژگی برای معرفی متقین در این خطبه، به این معنا باشد که همه صفات یک انسان متقی در خود امیرالمومنین(ع) وجود دارد.
اولین ویژگی انسانهای باتقوا:
اولین صفتی را که حضرت برای انسانهای باتقوا برشمردند این بود که «مَنْطِقُهُمُ الصَّوابُ»گفتارشان صواب و درست است و همواره راست می گویند واهل دروغ نیستند. اگر خدای ناکرده در زندگی ، اهل دروغ شدیم ،اسم ما ،طبق این فرموده از شیعیان خط خواهد خورد ، انسان باید در زندگی صداقت داشته باشد ، چرا که صداقت وراستگویی اساس کار است.دروغ کلید همه گناهان است ، به همین جهت مولاعلی(ع) اولین توصیه ای که می کنند می فرمایند: انسان باتقوا اهل صدق وراستی هستند .
ویژگی دوم انسانهای باتقوا:
ویژگی دوم انسانهای باتقوا «وَ مَلْبَسُهُمُ الاِْقْتِصادُ» است یعنی انسانهای باتقوا در پوشش میانه رو هستند، نه لباس ذلت را می پوشند ونه لباس متکبری را می پوشند ،لباس پوشیدن آنها براساس اعتدال ومیانه روی است ، نکته مهمی که از این بحث میرالمومنین(ع)استفاده می کنیم این است که انسان باتقوا نه تنها فقط لباسش میانه رواست بلکه شیوه زندگی اوهم میانه رو است ، افراط وتفریط باعث بدبختی است ، درزندگی کوشش وسعی ما برجاده اعتدال باشد وتند روی وکند روی نتیجه نخواهد داد ، یک نشانه اعتدال در پوشیدن لباس است نه انگونه لباس ذلت بپوشد که وقتی به او نگاه می کنند تنفر ایجاد شود ،لباس انسان همیشه باید تمیز وخوشبو باشد ، مخصوصاً وقتی که به مسجد می رود بهترین لباسش را برای خدا بپوشد وخودش را خوشبوکند .لباس نشانه زندگی است یعنی زندگی انسان براساس اعتدال باشد.
بنده یک مثالی را یادداشت کرده ام که خدمتتان عرض می کنم .فرض کنید یک شخصی می خواهد به کوهنوردی برود برای این کار به یک قمقمه آب ، چند عدد تخم مرغ ویک نان نیاز دارد ولی اگر این فرد 30عدد تخم مرغ و10نان بردارد وقتی که کسی به این فرد نگاه کند ، انسان را ملامت می کند که شما فقط یک شب می خواهید به کوه بروید وبرگردید،این همه بار اضافه برای چه باخودت می بری ، زندگی هم همین گونه است بالاخره انسان یک مدت زمانی در این دنیا زندگی می کند، باید به اندازه ای که نیاز دارد، از مال دنیا بهره داشته باشد،اگر بخواهد بیش ازاندازه ، بپوشد وبخورد واسراف کند غیر ازینکه خودش را گرفتار واسیر می کند استفاده ونتیجه دیگری ندارد. اعتدال یک اصل حاکم بر تمام احکام اسلامی است این دومین کلام مولا علی(ع) درخصوص ویژگی انسانهای باتقوا بود. در جایی دیگر امیرالمؤمنین می فرماید: « لَا تَرَى الْجَاهِلَ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً »(2) شخص نادان جز در يكى از دو حالت تندروى و يا كندروى مشاهده نمى شود.
میانه روی انسانهای مومن در تمام امور:
«وَ مَلْبَسُهُمُ الاِْقْتِصادُ» مربوط به میانه روی در پوشش ظاهری بود ولی در پوشش باطنی وکارهایش نیز انسان باید میانه روباشد ، درتمام اعمال عبادی خودش مانند نمازخواندن هم انسان میانه روباشد ، در روایت داریم که حضرت امام صادق(ع) به يكي از اصحابش سفارش مي‌كند، مي‌فرمايند: مواظب باش در امر به معروف و نهي‌از منكر حالت افراط و تفريط نداشته باشي. بعد مثال مي‌زنند و مي‌فرمايند: يك عالمي، عابدي، يك يهودي را مسلمان كرد، اين يهودي وقتي مسلمان شد آن عابد روزي به دنبال يهودي رفت و گفت بيا برويم و در مسجد نماز بخوانيم. او را به مسجد برد و نماز مغرب و عشاء را در مسجد خواند، وقتي نماز تمام شد به يهودي گفت عبادت كردن در مسجد، قرآن خواندن در مسجد خيلي خوب است، خوب است كمي در مسجد بماني. وقتي مدتي در مسجد ماندند به يهودي گفت حالا ديگر نزديك اذان صبح است، خوب است كمي ديگر همين جا بمانيم و نماز شب را اينجا بخوانيم. او را نگاه داشت تا بين‌الطلوعين نماز شبش را هم خواند، بعد گفت: اول صبح است نماز صبح را هم اينجا بخوانيم و خواند. گفت قرآن خواندن بين‌الطلوعين خيلي خوب است، تا اول خوب است امروز روزه مستحبي هم بگيريم. روزه مستحبي هم گرفت. روز هم او را در مسجد نگاه داشت تا نماز مغرب و عشاء را خواندند و به خانه رفتند. يهودي خسته و كوفته شام خورد و خوابيد. قبل از اذان صبح آن شخص به در خانه يهودي آمد و در زد كه بيا به مسجد برويم. يهودي گفت راستش را بخواهي ديشب وقتي به خانه آمدم فكر كردم، ديدم اين دين اسلام براي آدمهاي بيكار خوب است و من خيلي كار دارم، لذا همان ديشب از اسلام برگشتم. بعد امام صادق (ع) سفارش مي‌كردند و مي‌فرمودند كه مواظب باشيد مردم را از مسلماني برنگردانيد (3) .اگر این عالِم، یهودی تازه مسلمان شده را فقط به یک نمازجماعت دعوت می کرد و در عبادات افرط نمی کرد ، آن فرد از دین فراری نمی شد، چه بسا برخی اعمال ما سبب شود که خدای نکرده مردم از دین زده شوند وجوانان دین گریز شوند ، بنده یک روز دریک مجلس عروسی بودیم ویک پیرمردی هم با ما بود ، یک دختر بچه ای هم که لباس زیبایی پوشیده بود وآمد وبه ما سلام کرد ولی آن پیرمرد بلافاصله و با تندی به او گفت: برو دختر به مادرت بگو چادر سرت کند وبچه هایی که با او بودند خندید وگفتند این هم جواب سلامت بود ، این نحوه برخورد، این دختر بچه برای همیشه از سلام کردن و چادر پوشیدن و... زده می شود ویا امروز یک دختر خانمی به دفتر آمده بود وکمی موهایش پیدابود ویکی از بچه های دفتر به او تذکر داده بود که برو چادر سرت کن و بعد این دختر خانم به من گلایه کرد ، این شیوه چکشی برخورد کردن وافراط کردن در دین باعث می شود که همه نسبت به نظام ودین ودینداری بدبین شوند ،این است که امیرالمومنین(ع) می فرمایند: جاهل یا تندرو ویا کندرواست؛ اما انسان باتقوا اعتدال دارد ومیانه رو است ولباس پوشیدن او هم درحد اعتدال است؛ اگر انسان درزندگی اعتدال داشته باشد این یک اصل است ، انسان باید در همه کارهایش اعتدال داشته باشد، مثلاً درنماز خواندن و انفاق کردن ؛ بعضی ها وصیت می کنند که بعد از فوتشان، همه اموالشان را به فقرا ببخشند وشخص دیگری هم به اندازه یک سر سوزن کاری انجام نمی دهد که نه این درست است ونه آن .
درس اعتدال رسول خدا(ص)به اصحابشان:
عده ای از اصحاب رسول خدا (ص) ، از ایشان سوال کردند : یا رسول الله چه کنیم ، اعتدال داشته باشیم؟ يك مشت ماسه برداشت و دستهايش را محكم بست تا چیزی بیرون نریزد و فرمود : این بخل است ، سپس دستش را باز كرد همة آنها را ريخت و فرمود : اين اسراف است .سپس يك مشت ديگر برداشت و مقداري از دستش را باز كرد كه مقداري ماسه ريخته شد و مقداري ماند و فرمودند : این اعتدال است.این شیوه صحیح انفاق در زندگی است وحضرت افراط وتفریط را بصورت عملی نشان دادند ، انسان جاهل اینگونه عمل می کند : افراط یا تفریط ؛ شیعه علی و انسان باتقوا همیشه درحد اعتدال کار می کند که این خط مستقیم الهی است ،این هم کلامی از امیرالمومنین(ع) بود ، ببینیدکه مولاعلی(ع) چه درسهای بزرگی به ما یاد می دهند که در جلسات بعدی ادامه خواهیم داد.
« والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته»
پی نوشت :
1- بحارالأنوار/ 65 / 192/ باب 19- صفات الشيعة و أصنافهم
2- حکمت 67 نهج البلاغه ؛ ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 464
3- اصول كافي
|
|
| چاپ این نسخه درجه: 0.00 چند مرتبه به این پست امتیاز داده اند: 0 مرتبه |
