مطالب

بسم الله الرحمن الرحیم
قلم از دیدگاه حضرت امام خمینی(رحمة الله علیه)

جایگاه و رسالت قلم



حضرت امام(ره) در باب جایگاه و رسالت قلم می فرمایند: ما امیدوارم که بشر به رشدی برسد که مسلسلها را به قلم تبدیل کند آن قدری که قلم و بیان به خدمت بشر بوده است مسلسلها نبوده اند. مسلسلها غالبا درخدمت ابرقدرتها بوده اند و برای تباهی بشر بوده اند... قلم و علم و بیان است که می تواند بشر را بسازد نه مسلسل و نه سایر قوای تخریب کننده.(صحیفه امام، جلد13، ص447)
از نظر حضرت امام(رضوان الله تعالی علیه) قلمی ارزشمند است قلم صحیح باشد، قلمی باشد که برای خدا و برای خلق خدا کار کند و الا ضررش از مسلسلها هم بدتر است. در این باره حضرت امام(ره) می فرمایند: آن قدری که بشر از قلمهای صحیح نفع برده است از چیزی دیگر نبرده است و آن قدری که ضرر کشیده است از چیزهای دیگر ضرر نبرده است. قلمها اگر در دنیا برای خدا و برای خلق خدا به کار بیفتد مسلسلها کنار می روند و اگر برای خدا و بریا خلق خدا نباشد مسلسل ساز می شود.
قلم شیطانی و انسانی

از دیدگاه حضرت امام(ره) بعضی از قلمها انسانی و بعضی از آنها شیطانی و در مسیر شیطان است ومعیار قلم انسانی را حضرت امام(ره) منصفانه نوشتن می دانند و در این باره می فرمایند: آن کسی که قلمش قلم انسانی است که از روی انصاف چیز بنویسد از روی انصاف صحبت کند.
و حضرت امام(ره) قلمی را شیطانی می دادند از روی حب و بغض بنویسید. در جهت رضایت منحرفش مطلب بنویسیدبا نوشته اش اختلاف در جامعه ایجاد بکند در جهت تضعیف اسلام و نظامی اسلامی قلمفرسایی کند. در این باره می فرمایند: شما ملاحظه کنید اگر من یک قلمی دستم بگیریم و بخواهم مطلبی را بنویسم برای کسی که خیلی دوستش دارم ممکن نیست در این قلم یک لغزش پیدا بشود و من یکی از عیوب او را بیان کنم ولو این شخص هزار عیب داشته باشد هیچ ممکن نیست برای این که این دوستی نمی گذارد و اگر چنانچه از آن طرف من با کسی دشمنی داشته باشم قلمی دست بگیرم و بخواهم بنویسم ممکن نیست که از محاسن او یک کلمه بنویسم این قضیه قلم شیطان است. آقایان توجه بکنند که قلم آنها قلمی نباشد که جمهوری اسلامی را تضعیف کند. گاهی وقتها انسان می بیند که به واسطه یک قلمی به واسطه یک نوشته ای ممکن است که در بازار یک مطلبی واقع شود یک زیادی قیمتی شود یک کسر قیمتی بشود این کسی که قلم دستش می گیرد باید توجه به این معنا کند که مساله ، مساله فرد نیست مساله اسلام است. و نظام اسلامی و ما مکلفیم این نظام را حفظ کنیم. همچو نباشد که وقتی قلم دستمان آمد دیگر فکر این نباشیم که قلمم کجا می رود هر جا رفت بنویسم هر چه شد بکنم این در حضور خداست. در حضور ملائکة الله است اینها ثبت می شود.

ضرورت قلم در جت وحدت و ایجاد هماهنگی بین جناحها و گروهها

حضرت امام(ره) قلم را در جهت وحدت و ایجاد هماهنگی بین جناحها و گروهها می دانند و در این باره می فرمایند: یک کلمه هم با کسانی که قلم دست شان است و زبان در اختیارشان و آن این است که شما همه و همه ملت می دانند که همه ما باید کوشش کنیم در این که وحدت ایجاد کنیم در این که بین جناحها و گروهها هماهنگی ایجاد کنیم.

رسالت دیگر قلم اصلاح منحرفین

من باید عرض کنم که بعضی از زبانها از چماق بدتر است... چماق زبان و چماق قلم بالاترین چماق ها است که فسادش صدها برابر چماقهای دیگر است.از دیدگاه حضرت امام(ره) رسالت قلم باید در جهت اصلاح منحرفین باشد نه در جهت راضی کردن منحرفین.(صحیفه نور، جلد14، ص258)
و در این باره می فرمایند: باید نشریات به صورتی باشد که وقتی به دست مردم می رسد بگویند تعلیمی است و مدرسه ای است برای تعلیم و کسانی که الهی هستند راضی باشند شما درصدد این نباشید که منحرفین را راضی کنید اگر بخواهید منحرفین را راضی کنید شما را به انحراف می کشند اما اگر بخواهید منحرفین را اصلاح کنید هر روز قلم شما قلم اصلاحی است.


رسالت دیگر قلم دوری از لغزش و انحراف

حضرت امام(ره) لغزش و انحراف قلم را باعث انحراف و لغزش ملت می دانند و در این زمینه می فرمایند: اگر قلم ها لغزش پیدا کنند یک ملت را می لغزانند اگر خدای نخواسته قلمهای شما بلغزد و از تعهدی که برای خدای تبارک و تعالی داشته باشید غفلت کنید اینجور نیست که تنها به شما و دوستان هم مذهب و هم دین ضرر بزند به همه ضرر می زند.

رسالت قلم و ارشادی بودن

شما که روزنامه کثیرالانتشاری در دستتان است باید توجه کنیدکه مسئولیت بسیار خطیری در پیش مردم و ملتهای جهان دارید قلم شما اگر ارشادی باشد ملت را به راه راست هدایت می کند و می تواند مردم را از انحرافات نجات دهد.(صحیفه نور، ج14،ص257)

رسالت قلم و ضرورت بیان عیبها و انتقاد صحیح

حضرت امام(ره) یکی دیگر از رسالتهای قلم را ضرورت بیان عیبها و انتقاد و ارشاد می دانند و البته اگر قلمی در جهت مخاصمه و دشمنی و غرض ورزی باشد از آن نهی می نمایند.
در این زمینه می فرمایند: روزنامه باید با کسی صورت مخاصمه نداشته باشند بلکه صورت ارشادی داشته باشند مطالب را بگویند انتقادها باید باشد زیرا یک جامعه تا انتقاد نشود اصلاح نمی شود عیب هم در همین جا است چون سرتا پای انسان عیب است و باید این عیبها را انتقاد کرد تا جامعه اصلاح شود. (صحیفه نور،ج14،ص259)
در جای دیگر می فرمایند: یک وقتی قلمی می خواهد مساله ای را که کوچک است بزرگ کند تیتر بزرگ بنویسد و هر چه دلش می خواهد بنویسد که گاهی می بینیم تیترهایی مناسب با خود مطلب نیست بلکه تیتر را از جای دیگر پیدا کردند و زیرش چیز دیگری نوشته اند که البته این غرض ورزی است و یک وقت قلمی را می بینیم که می خواهد جامعه را اصلاح کند هم خوبش را می گوید و هم آنچه ناقص است اما نه بطور انتقاد غرض آلود نه به طور تضعیف.(نور،ج13،ص252)

رسالت قلم و دوری از غِشّ قلمی

حضرت امام(ره) در این زمینه در جای دیگر می فرمایند: باید توجه کنید که روزنامه تیترش چیزی باشد که محتوایش آنطور نباشد نه به آن تندی که در تیتر است و به آن عظمت این غش است درست مثل کاسبی که روی متاعش چیز خوب می ریزد و آخرش فاسد است و این حرام است و اگر تیتر با محتوا نخواند غِشّ است که شما با قلمهایتان می کنید باید توجه کنید و شک نکنید ما روز محاسبه داریم از همه چیزها محاسبه می شود.آن روز خود انسان، قلمها، دستها، چشمها شهادت می دهند دیر یا زود چیزی نیست، ولی چنین روزی هست.

وصیت مهم حضرت امام(ره) به نویسندگان

در پایان به وصیت حضرت امام(رضوان الله تعالی علیه) به نویسندگان می پردازیم.حضرت امام(ره) در این زمینه می نویسند: وصیت من به نویسندگان و گویندگان و روشنفکران و اشکال تراشان و صاحب عقدگان آن است که به جای آنکه وقت خود را در خلاف مسیر جمهوری اسلامی صرف کنید و هر چه توان دارید در بدبینی و بدخواهی و بدگویی از مجلس و دولت و سایر خدمتگزاران به کار برید و با این عمل کشور خود را به سوی ابرقدرتها سوق دهید با خدای خود یک شب خلوت کنید و اگر به خداوند عقیده ندارید با وجدان خود خلوت کنید و انگیزه باطنی خود را که بسیار می شود خود انسان ها از آن بی خبرند بررسی کنید ببنید با کدام معیار و با چه انصاف خون این جوانان قلم قلم شده را در جبهه ها و در شهرها نادیده می گیرید.و با ملتی که می خواهد از زیر بار ستمگران و غارتگران خارجی و داخلی خارج شود و استقلال و آزادی را با جان خود و فرزندان عزیز خود به دست آورده و با فداکاری می خواهد آن را حفظ کند. به جنگ اعصاب و به اختلاف انگیزی و توطئه ها خائنانه دامن می زنید و راه را برای مستکبران و ستمگران باز می کنید؟ آیا بهتر نیست که با فکر و قلم و بیان خود دولت و مجلس و ملت را برای حفظ میهن خود راهنمایی نمایید؟ آیا سزاوار نیست که به این ملت مظلوم محروم کمک کنید و با یاری خود حکومت اسلامی را استقرار دهید؟ ایا این مجلس و رئیس جمهور و دولت و قوه قضائیه را از آنچه در زمان رژیم سابق بود بدتر می دانید؟ آیا از یاد برده اید ستمهایی که آن رژیم لعنتی بر این ملت مظلوم بی پناه روا می داشت؟ آیا نمی دانید که کشور اسلامی در آن زمان یک پایگاه نظامی برای آمریکا بود و با آن عمل مستعمره می کردند. (صحیفه نور،ج20،ص39)
والسلام علیکم و رحمة الله
تهیه کننده: علی ابراهیمی
امام جمعه بافت

www.yascms.ir دفتر امام جمعه شهرستان بافت